ถ้าจำแนกโดยยึดเอาการนับจำนวนคำได้ ๓ ชนิด
๑กลอนแปด
๒กลอนหก
๓กลอนสี่
กลอนแปด หรือกลอนตลาดเหตุที่เรียกกลอนตลาดหรือกลอนชาวบ้าน
เชื่อว่าเป็นกลอนที่ชาวบ้านใช้กันในสมัยก่อน ใช้ภาษาคำพูดธรรมดา
กลอนแปดสุภาพ ในหนึ่งวรรคมี ๘ คำหรือ ๘ พยางค์
อนุโลมได้ไม่เกิน ๙
แผนผังกลอนแปดสุภาพ
บทที่๑ ๐๐๐๐๐๐๐๐ - วรรค สดับ
๐๐๐๐๐๐๐๐ - วรรค รับ
๐๐๐๐๐๐๐๐ - วรรค รอง
๐๐๐๐๐๐๐๐ - วรรค ส่ง
บทที่๒ ๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
บทที่๒ ๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
๐๐๐๐๐๐๐๐
กลอน๑บท แบ่งเป็น ๔ วรรค หรือ ๔ ตอน
วรรค สดับ นำเรื่อง ทิ้งเสียงสัมผัสไปยังวรรค รับ
วรรค รับ รับสัมผัสเสียงสุดท้ายจาก วรรค สดับ
รับสัมผัสคำสุดท้ายจากบทก่อน
วรรค รอง รับสัมผัสจากวรรค รับ
วรรค ส่ง ส่งสัมผัสเสียงไปยังวรรค รับของบทต่อไป
ตัวอย่าง
ภาพแทรกพจน์ บทกวี ศรีอักษรอำนาจพร วอนประสิทธิ์ สัมฤทธิ์ผล
บรรจงจด รจเรข แล้วเสกมนต์
ขอวันวน เวียนไป ไม่รู้ลืม
บท และ คำกลอน
๑บทมี ๒คำกลอน
มี ๔วรรค
ฉันทลักษณ์ หรือ ลักษณะบังคับของกลอนแปด มี
๑ บังคับจำนวนคำ
๒ บังคับเสียง
๓ บังคับสัมผัส
คำ หมายถึงเสียงที่เปล่งออกมาจะมีกี่พยางค์ก็ตามย่อมมีความหมายเพียงอย่างเดียว เช่น
รจเรข อ่านว่า รด-จะ-เรก เป็น ๑ คำ แปลว่า ลายมือหรือตัวหนังสือ
๓ พยางค์
เสียง ในภาษาไทยมี๕เสียง คือ
สามัญ-เอก-โท-ตรี-จัตวา
ในรูปของการเขียนกลอนแบ่งลักษณะเสียงเป็นสองลักษณะ คือ
เสียงวรรณยุกต์ และ เสียงสระ
เสียงวรรณยุกต์ ถือการได้ยินเป็นสำคัญ เช่น ไก่ ได้ยินเสียงเอก อยู่ในรูปเอก ยึดเอา ก.กาเป็นหลัก
ดังนี้ กา ก่า ก้า ก๊า ก๋า
ท่องซ้ำให้ขึ้นใจ แล้วผันตามจะได้เสียงวรรณยุกต์
เสียงสระ แยกออกได้๒แบบ
สระเสียงสั้น ๑๒ เสียง ได้แก่ อะ อิ อึ เอะ แอ เออะ เอียะ เอือะ อัวะ โอะ อุ
๔ เสียง ได้แก่ อำ ไอ ใอ เอา สระอะผสม ม ย ว
สระเสียงยาว๑๒ เสียง ได้แก่ อา อี อือ อู เอ แอ เอีย เอือ อัว โอ ออ เออ
หลักในการเขียนกลอน กำหนดให้สระเสียงสั้นกับยาว รับสัมผัสกันไม่ได้
สัมผัส มี ๒ แบบ
สัมผัสนอก สมันผัสบังคับในบทร้อยกรอง ดังตัวอย่าง
มีสัมผัสนอกอยู่ สองตอน คือ
ตอนที่ ๑ คำว่า ษร กับ พร
ตอนที่ ๒ คำว่า ผล กับ มนต์ และ มนต์ กับ วน
และสัมผัสไปยังบทต่อไป คือ สัมผัสเชื่อมบท
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น